BÁC HỒ VỚI TỔ CHỨC ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH
Suốt cả cuộc đời hoạt động cách mạng Bác Hồ đã dành tình thương yêu và sự quan tâm đặc biệt cho trẻ em: “Ai yêu Nhi đồng bằng Bác Hồ Chí Minh…” Tình thương yêu của Bác dành cho trẻ em thật vô bờ bến. Tình thương đó bắt nguồn từ lý tưởng của Bác: Suốt đời phấn đấu cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng con người, mang lại hạnh phúc cho nhân dân. Sự quan tâm đặc biệt của Người dành cho trẻ em còn bắt nguồn từ tầm nhìn xa trong chiến lược con người:
“Vì lợi ích trăm năm ta phải trồng cây
Vì lợi ích trăm năm ta phải trồng người”
Đến ngày khai trường (9-1945) Bác lại có thư gửi các cháu học sinh. Từ đó trở đi, dù ở căn cứ kháng chiến trong núi rừng Việt Bắc cũng như khi đã về Hà Nội, hàng năm Bác đều có thư gửi cho các cháu thiếu niên nhi đồng vào dịp Tết Trung thu hoặc ngày khai trường. “… Non sông việt nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em…” Nhân dịp kỉ niệm 20 năm ngày thành lập Đội thiếu niên tiền phong (15/5/1941 – 15/5/1961), Bác đã có thư gửi Thiếu niên nhi đồng toàn quốc đăng trên báo Nhân dân số 2610 ngày 14-5-1961. Trong thư Bác đã đề ra 5 điều cho các cháu thực hiện. Từ đó “Năm điều Bác Hồ dạy” được các thế hệ thiếu niên nhi đồng cả nước tiếp nhận làm nội dung cơ bản để phấn đấu rèn luyện trở thành “Cháu ngoan Bác Hồ”.
Bác Hồ với việc thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh Đội TNTP Hồ Chí Minh được thành lập theo nhu cầu tất yếu của lịch sử đất nước, bởi lẽ lịch sử Đội TNTP Hồ Chí Minh và phong trào thiếu nhi Việt Nam là bộ phận hữu cơ trong lịch sử dân tộc, lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, và lịch sử Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Ngày 15 tháng 5 năm 1941, Đội Nhi đồng cứu quốc ra đời nhằm tập hợp thiếu nhi vào một tổ chức thống nhất từ Trung ương đến từng địa phương dưới sự hướng dẫn, phụ trách của Đoàn Thanh niên, giáo dục các em theo tinh thần cách mạng và coi các em là một lực lượng cách mạng. Đội TNTP Hồ Chí Minh thành lập cho thấy thiếu niên, nhi đồng đã có tổ chức của mình, có Điều lệ và nguyên tắc hoạt động riêng của tổ chức mình. Tổ chức Đội được thành lập có vai trò to lớn trong việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của thiếu niên nhi đồng. Việc thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh còn có tầm quan trọng vì tập hợp các em trong cùng độ tuổi thiếu niên nhi đồng, như vậy các em có cùng chung về mặt tâm lí, yêu thích hoạt động cùng nhau học hỏi, được rèn luyện và trưởng thành. Trên tinh thần “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ” và cũng là phù hợp với lứa tuổi, Đội Nhi đồng cứu quốc có nhiệm vụ: Làm giao thông liên lạc, canh gác bảo vệ các cuộc họp của Đảng, là lực lượng dự bị đánh Tây đuổi Nhật. Ngày 15/5/1941 trở thành mốc son sáng chói trong lịch sử vẻ vang của Đội TNTP Hồ Chí Minh.
Lớn mạnh cùng lịch sử dân tộc, tổ chức Đội đã từng bước được xây dựng và phát triển, đã có nhiều gương chiến đấu hi sinh dũng cảm của thiếu nhi mãi mãi làm đẹp trang sử Đội ta. Tháng 2 năm 1948, Bác Hồ gửi thư cho các cháu nói về nội dung, ý nghĩa và cách tổ chức “Phong trào Trần Quốc Toản” nhằm động viên khuyến khích thiếu nhi thi đua học tập và giúp đỡ đồng bào, trước hết là các gia đình bộ đội, neo đơn, thương binh, liệt sĩ... Phong trào nhanh chóng phát triển rộng khắp. Như vậy, sau những năm kháng chiến chống thực dân Pháp đầy gian khổ, hi sinh, tổ chức Đội đã thực sự trưởng thành về mọi mặt với bao chiến công. Nhiều tập thể của đội viên đã được khen thưởng, xứng đáng với niềm tin yêu sâu sắc của Đảng, Nhà nước, Bác Hồ và nhân dân.
Ngày 01/6/ 1954, ở Việt Bắc, tờ báo “Tiền phong Thiếu niên” của Đội ra đời, tiền thân của báo “Thiếu niên tiền phong” ngày nay. Tờ báo là tiếng nói của thiếu niên, nhi đồng nêu các phong trào của Đội và phong trào thiếu nhi VN, nhằm hướng các em vào những hoạt động có ích, góp phần giáo dục và bồi dưỡng nhân cách, đạo đức và trách nhiệm xã hội cho các em. Năm 1961, nhân dịp kỉ niệm lần thứ 20 ngày thành lập Đội TNTP Việt Nam (15/5/1941- 15/5/1961), Bác Hồ đã gửi thư cho thiếu nhi cả nước và căn dặn các em 5 điều:
“Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào
Học tập tốt, lao động tốt
Đoàn kết tốt, kỉ luật tốt
Giữ gìn vệ sinh thật tốt
Khiêm tốn thật thà dũng cảm”.
5 điều Bác Hồ dạy từ đó đã trở thành niềm tin, sức mạnh, niềm vui, phương hướng cho mọi hoạt động của Đội. Những điển hình tốt, những gương mặt tiêu biểu, những việc làm mang nếp sống của người lao động mới xuất hiện và tươi nở rực rỡ như hoa mùa xuân. Nhiều tập thể, cá nhân tham gia công tác Đội xuất sắc. Ngày 2 tháng 9 năm 1969, Bác Hồ vĩnh viễn ra đi, để lại cho thiếu niên nhi đồng cả nước “muôn vàn tình thương yêu”. Trung ương Đoàn thay mặt tuổi trẻ cả nước đề nghị Trung ương Đảng cho Đoàn, Đội được mang tên Bác. Thể theo nguyện vọng của tuổi trẻ, ngày 30/ 01/1970, Đội được mang tên Bác Hồ vĩ đại: “Đội TNTP Hồ Chí Minh”.
Hưởng ứng lời kêu gọi của Đảng và Đoàn, lớp lớp đội viên cả hai miền Bắc Nam không ngại khó khăn, gian khổ hi sinh, phấn đấu trên tất cả các mặt học tập, lao động, chiến đấu, xây dựng Đội, góp phần làm nên thắng lợi vĩ đại của dân tộc Việt Nam vào mùa xuân năm 1975. Thực hiện theo năm điều Bác Hồ dạy, Đội TNTP Hồ Chí Minh hoàn thành nhiệm vụ trên các mặt hoạt động phấn đấu trở thành con ngoan trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ. Xây dựng tổ chức Đội ngày càng phát triển. Đội viên Liên đội THCS Khánh Bình xin hứa quyết tâm học tập, rèn luyện để sẵn sàng kế tục sự nghiệp vinh quang của Đảng, Bác Hồ, góp phần tích cực vào phong trào xây dựng và phát triển tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh ngày càng lớn mạnh hơn.
Bác Hồ với thiếu niên, nhi đồng qua Thư gửi Thiếu niên, nhi đồng toàn quốc nhân dịp kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Đội TNTP(báo Nhân dân ngày 14/5/1961)
Bác Hồ kính yêu, Người đã cống hiến cả đời mình cho dân tộc Việt Nam. Trong cuộc đời làm cách mạng, Người đã quên mình cho hết thảy để giải phóng, giữ gìn và phát huy sức mạnh của dân tộc. Bác đã đi xa nhưng cả dân tộc ta vẫn nhớ Bác. Đối với thế hệ thiếu niên nhi đồng thì những tình cảm gần gũi thân thương, nồng ấm mà lúc sinh thời Người dành cho vẫn luôn đọng lại khó quên và trở thành tài sản tinh thần vô giá, là niềm tin vững chắc để lớp lớp thế hệ thiếu niên nhi đồng học tập phấn đấu vươn lên.
Có thể nói, một trong những điều Bác Hồ luôn quan tâm, trăn trở đó chính là một tương lai rạng rỡ cho các cháu thiếu niên, nhi đồng. Hình ảnh của các em không khi nào vắng bóng trong tâm trí của Bác. Từ năm 1925, sau khi sáng lập ra Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí hội, tổ chức tiền thân của Đảng, Bác đã chỉ thị về nước, lựa chọn một số thanh niên ưu tú đưa ra nước ngoài để đào tạo. Trong số những thanh niên được Bác Hồ quan tâm có anh Lý Tự Trọng – người sau này đã hy sinh vì sự nghiệp cách mạng. Khi tổ chức Đoàn, Đảng đã giao trách nhiệm lịch sử cho Đoàn trực tiếp phụ trách chỉ đạo các tổ chức thiếu niên, nhi đồng. Sau nhiều năm bôn ba xứ người tìm con đường giải phóng cho dân tộc. Trở về nước tháng 2/1941, thời gian chưa được bao lâu Người đã trực tiếp chỉ đạo Hội nghị Ban chấp hành trung ương Đảng lần thứ VIII vào tháng 5/1941 chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh bao gồm nhiều tổ chức yêu nước. Cũng trong thời gian ấy, theo chỉ thị của Đảng tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong và Đội Nhi đồng cứu quốc đã được thành lập tại Pắc Pó (Cao Bằng) do Đoàn Thanh niên cứu quốc (nay là Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh) trực tiếp phụ trách. Ngày 15/5/1941 đã được Ban chấp hành Trung ương Đảng đồng ý lấy là ngày chính thức thành lập Đội. Sau ngày thành lập, vâng theo lời Bác dạy, những thành viên trong đội cùng cha anh tích cực làm cách mạng, Đội thiếu nhi cứu quốc được thành lập ở khắp các địa phương trong cả nước. Thời kỳ này Đội hoạt động chủ yếu nhằm vào mục đích “Dự bị vào giúp đánh Tây, đánh Nhật làm cho Việt Nam hoàn toàn độc lập”. Các đội viên, thiếu nhi tích cực tham gia hoạt động cách mạng như: làm liên lạc, trinh sát, bảo vệ xóm làng, bảo vệ cán bộ cách mạng, làm liên lạc cho các đội Cứu quốc quân, Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân, tham gia lao động tiết kiệm, xóa mù chữ... Các em trong đội được tổ chức học chữ quốc ngữ, học hát những bài ca cách mạng. Khi nước nhà mới giành độc lập, trong ngày khai giảng đầu tiên của mùa Thu cách mạng, Bác gửi thư với lời lẽ thật chân thành, đầy xúc động: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang sánh vai cùng các cường quốc năm châu hay không, là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”(1). Mặc dù cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ, bận rất nhiều công việc trọng đại nhưng với các em ngày quốc tế thiếu nhi, Tết Trung thu Bác vẫn luôn quan tâm nhớ đến, cũng trong Tết Trung thu độc lập đầu tiên, Người gửi thiếu nhi Việt Nam hai bức thư trong vòng một tuần lễ. Hai bức thư ấy tràn đầy niềm vui, niềm tự hào vì nước nhà đã độc lập, các em thoát kiếp “bầy nô lệ trẻ con”:
“Trung thu trăng sáng như gương
Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng”.
Hay:
“Các cháu vui thay
Bác cũng vui thay
Thu sau so với thu này vui hơn”.
Khi nào cũng vậy, đến với trẻ em, viết cho trẻ em phong cách và văn phong của Bác thật giản dị, gần gũi. Rồi mỗi khi các em tích cực tham gia việc nhà giúp đỡ gia đình có công với cách mạng hay có thành tích xuất sắc trong học tập, Bác kịp thời viết thư và gửi quà khen ngợi:
“Vở này ta tặng cháu yêu ta
Tỏ chút lòng yêu cháu gọi là
Mong cháu ra công mà học tập
Mai sau cháu giúp nước non nhà”.
Việc đánh giặc, kháng chiến, kiến quốc là những công việc của người lớn, của các tổ chức cách mạng. Bác cũng thật đau lòng và xót xa khi trong chiến tranh đạn lửa các em thiếu nhi không những không có điều kiện để được chăm sóc, bảo vệ và học tập mà ngược lại với sức lực nhỏ bé của mình các em còn tham gia một phần việc của cách mạng. Sau Cách mạng Tháng Tám Hội Nhi đồng cứu vong được đổi tên thành Hội Nhi đồng cứu quốc. Đến tháng 3/1951, Hội đổi tên thành Đội Thiếu nhi Tháng Tám. Thời gian này các em đã tham gia công tác Trần Quốc Toản, giúp đỡ các gia đình thương binh liệt sĩ neo đơn. Và cũng có những tấm gương sáng tiêu biểu đã anh dũng hy sinh khắc sâu vào lịch sử cách mạng nước nhà như: Kim Đồng tấm gương tiêu biểu thời kỳ đầu cách mạng đã hy sinh ngay bên suối Lênin để bảo vệ cán bộ thoát khỏi vòng vây của kẻ thù. Lê Văn Tám, với danh hiệu bất tử Em bé đuốc sống, hay Dương Văn Nội (Hà Nội) tự tay bắn chết ba tên Pháp và hy sinh anh dũng tại trận phục kích địch ở trận Xấu Giá (Sơn Tây), Vừ A Dính (Lai Châu)... Những tấm gương anh dũng đó là niềm tin, là động lực thúc đẩy nhanh để kháng chiến của ta mau giành thắng lợi. Khi hòa bình lập lại, tại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ hai (tháng 11/1956), Đội Thiếu nhi Tháng Tám được đổi tên thành Đội Thiếu niên Tiền phong – là tổ chức gồm cả lứa tuổi thiếu niên và nhi đồng. Đến ngày 19/3/1961, Ban Bí thư trung ương Đảng lại giao cho Trung ương Đoàn tổ chức riêng lứa tuổi nhi đồng vào Đội Nhi đồng Tháng Tám. Trong dịp kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Đội Thiếu niên Tiền phong, (tháng 15/5/1941 – 15/5/1961) Bác gửi thư chúc mừng và ân cần động viên các em Bác viết: Trong thời kỳ qua, từ Bắc đến Nam, thiếu niên và nhi đồng đã hăng hái tham gia cách mạng và kháng chiến, có những thiếu niên và nhi đồng đã oanh liệt hy sinh cho Tổ quốc, như Kim Đồng, Lê Văn Tám và nhiều cháu khác. Từ ngày hòa bình trở lại, ở miền Bắc có Đảng lãnh đạo, có Đoàn giúp đỡ, các cháu đều chăm chỉ học hành, tham gia lao động, cháu nào cũng ngoan. Bác vui lòng khen ngợi các cháu. Qua bức thư của Người gửi cho thiếu nhi, chúng ta thấy một điều hết sức lớn lao đó là với một tình yêu thương bao la, một tầm nhìn sâu rộng, Bác là người đầu tiên phát hiện và chỉ ra vai trò của thiếu nhi trong sự nghiệp cứu nước và xây dựng đất nước. Người cũng đã khẳng định thiếu nhi là lực lượng cách mạng trong công cuộc giải phóng đất nước, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Với niềm tin yêu của Bác dành cho, những lời chỉ bảo ân cần của Người được các em xem như là mục tiêu phấn đấu, là tiêu chuẩn để đánh giá những đội viên tiêu biểu của Đội như:
Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào
Học tập tốt, lao động tốt
Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt
Giữ gìn vệ sinh
Thật thà dũng cảm.
Cũng ngay trong lá thư này, Bác ân cần nhắc nhở thiếu niên nhi đồng: “Mai sau, các cháu sẽ là người chủ của nước nhà. Cho nên ngay từ rày, các cháu cần phải rèn luyện đạo đức cách mạng để chuẩn bị trở nên người công dân tốt, người cán bộ tốt của nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh”(2).
Vâng lời Bác, đội viên thiếu niên tiền phong đã không ngừng tu dưỡng và rèn luyện, tích cực xây dựng tổ chức đội góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp cách mạng của đất nước như: Phong trào “Trần Quốc Toản” do Bác Hồ phát động năm 1948, phong trào “Vì miền Nam ruột thịt”, “Việc nhỏ, chí lớn, chống Mỹ cứu nước”, “Làm nhiều việc tốt thực hiện Năm điều Bác Hồ dạy”. Từ đó đã có nhiều tập thể và cá nhân đội viên giành danh hiệu “Cháu ngoan Bác Hồ”, trong đó có những đội viên trở thành dũng sĩ diệt Mỹ, diệt ngụy như: Hồ Thị Thu... hay các anh hùng thiếu nhi quên thân mình hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, xây dựng xóm làng như: Trần Văn Thọ, Nguyễn Bá Ngọc, Trần Văn Uẩn...Từ những tấm gương đã đi vào lịch sử, trong nhiều năm qua, các phong trào và hoạt động của đội luôn gắn liền với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội, với mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh. Đội đã tổ chức các hoạt động giáo dục tạo cho thiếu niên nhi đồng biết vượt khó để học tập tốt, yêu khoa hoc, yêu lao động, biết tiết kiệm, biết giữ gìn vệ sinh... Từ các phong trào được xây dựng thời kỳ đầu như: Phong trào “Kế hoạch nhỏ” (1958) để tiết kiệm làm ra của cải vật chất xây dựng Nhà máy nhựa Thiếu niên Tiền phong đến năm 1959 đi vào hoạt động, Đoàn tàu lửa chạy trên tuyến đường sát Thống Nhất (1979), Khách sạn Khăn quàng đỏ (1987)... đã xây dựng nhiều cơ sở vật chất, phong trào văn hóa cho thiếu nhi và xã hội: Phong trào xây dựng Hợp tác xã Măng non, lập các quỹ “Hỗ trợ tài năng trẻ”, “Vì bạn nghèo” rồi đến các phong trào “Nghìn việc tốt”, “Nói lời hay làm việc tốt” “Áo lụa tặng bà”...Những hoạt động đó giáo dục các em lòng yêu nước, truyền thống cách mạng, những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc và con người Việt Nam.
Chặng đường 70 năm qua, hào khí truyền thống và những trang sử vang dội của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh ngày càng tỏa sáng. Lịch sử và truyền thống ấy luôn gắn liền với phong trào thiếu nhi Việt Nam và trở thành một bộ phận không thể tách rời trong lịch sử của Đảng, của Đoàn Thanh niên và dân tộc... Với những cống hiến của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và Thiếu niên nhi đồng Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Đội (15/5/1941 – 15/5/2001), Nhà nước ta đã trao tặng Huân chương Sao vàng – phần thưởng cao quý nhất của Đảng và Nhà nước cho Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.
Bước vào thế kỷ mới – thế kỷ của sự phát triển vượt bậc về khoa học công nghệ và quá trình hội nhập nền kinh tế quốc tế của đất nước, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh hiểu được vai trò và nhiệm vụ của mình đã không ngừng nỗ lực vươn lên với những bước phát triển vượt bậc số đội viên được tăng lên hàng năm, số lượng tổng phụ trách và cán bộ phụ trách tận tụy, được đào tạo chuyên sâu có đủ năng lực để hoạt động trong các cơ sở Đội, Nhà thiếu nhi...Bên cạnh đó, trong những năm gần đây công tác xây dựng Đội đã có những biến chuyển tích cực: Đội ngũ phụ trách thiếu nhi được tăng cường cả về chất lượng và nội dung sinh hoạt phù hợp với nhu cầu của thiếu nhi, tổ chức sinh hoạt đội thường xuyên và liên tục gắn kết hoạt động từ trong công tác nhà trường với địa bàn dân phố nơi các em sinh sống, từ đó quan tâm chăm lo bồi dưỡng những đội viên ưu tú cho Đoàn thiết thực tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chặng đường phát triển và trưởng thành của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh gắn với những bước thăng trầm của lịch sử dân tộc, lớp lớp thế hệ đội viên đã đi qua và giờ đây đã trở thành những nhà lãnh đạo, những công dân ưu tú của xã hội vẫn đang miệt mài nghiên cứu có những đóng góp cho đất nước và những con người ấy đang từng ngày từng giờ phải làm bổn phận cao cả của mình đấy là chăm lo, bồi dưỡng “đàn em thân yêu”. Dưới sự lãnh đạo của Đảng đặc biệt là sự dìu dắt của Đoàn và sự quan tâm chăm lo của toàn xã hội, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh đang có những thuận lợi, thời cơ mới để tiếp bước cha anh rèn đức, luyện tài xây dựng tổ chức Đội ngày càng vững mạnh. Theo tinh thần Nghị Quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX và phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” cuộc vận động “Vì đàn em thân yêu” được đẩy mạnh và tạo ra những kết quả tích cực với hàng ngàn công trình vui chơi cho thiếu nhi, các lớp học tình thương mang lại niềm vui, điều kiện sinh hoạt, ánh sáng tri thức đến với học sinh và thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn. Cuộc vận động “Vòng tay bè bạn”, “Giúp bạn đến trường”, “Tấm áo tặng bạn”, “Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Việt Nam” được tổ chức sâu rộng tại cơ sở Đội khơi dậy trong thiếu nhi và toàn thể xã hội tinh thần đoàn kết tương thân tương ái, chia sẻ khó khăn thiếu thốn tạo niềm tin và sự đồng lòng cùng thiếu nhi trên con đường biến ước mơ trở thành hiện thực. Trong số các cuộc vận động ấy, Cuộc vận động “Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy” thực sự là cuộc vận động tiêu biểu thể hiện lòng biết ơn vô hạn của thiếu nhi Việt Nam với Bác Hồ kính yêu, là động lực to lớn để các em ra sức phấn đấu thi đua học tập trở thành người chủ thật sự của một tương lai tươi sáng như sinh thời Bác Hồ kính yêu hằng mong đợi.
15-5-1941 Thành lập đội thiếu niên nhi đồng cứu quốc (đội thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh ngày nay)
Từ khi ra đời Đảng ta rất quan tâm đến công tác giáo dục thế hệ trẻ. Ngày 26 tháng 3 năm 1931, Đảng ta đã sáng lập ra Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương và giao nhiệm vụ cho Đoàn trực tiếp phụ trách việc giáo dục thiếu niên và nhi đồng, tổ chức con em thợ thuyền, nông dân bị áp bức vào các tổ chức thích hợp với các em lúc đó như Đồng tử quân, Hồng nhi đội... tiền thân cho đội Thiếu niên tiền phong và đội nhi đồng Hồ Chí Minh hiện nay.
Ngày 8.2.1941, Bác Hồ về nước trực tiếp chỉ đạo cách mạng Việt Nam. Tháng 5.1941, hội nghị trung ương Đảng lần thứ 8 họp và ra những nghị quyết cực kỳ quan trọng trong đó có chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh để đoàn kết toàn dân đánh Pháp, đuổi Nhật, giành độc lập tự do cho Tổ quốc.
Đúng lúc ấy, ngày 15.5.1941, Đảng ta đã ra chỉ thị cho Đoàn thành lập đội Thiếu niên Tiền Phong và Hội Nhi đồng cứu vong và tổ chức thí điểm ngay tại Pác Bó (Cao Bằng). Sự kiện này có ý nghĩa lịch sử đối với công tác thiếu niên và nhi đồng ở nước ta, vì thế ngày 15.5.1941 được coi là ngày chính thức thành lập Đội.
Hoạt động của đội thời kỳ này nhằm vào mục đích "Dự bị vào giúp đánh Tây, đánh Nhật làm cho Việt Nam hoàn toàn độc lập" (điều lệ Hội Nhi đồng cứu vong). Các em trong đội được tổ chức học quốc ngữ, học hát những bài ca cách mạng. Các em còn tham gia bảo vệ cán bộ cách mạng, làm liên lạc cho các đội Cứu quốc quân, Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân.. Kim Đồng, tấm gương tiêu biểu cho thế hệ thiếu niên thời kỳ đấu cách mạng đã anh dũng hy sinh ngay bên con suối Lênin, gần hang Pác Bó của Bác Hồ, bảo vệ cán bộ thoát khỏi vòng vây của kẻ thù trong hoàn cảnh hiểm nghèo.
Sau cách mạng tháng Tám, Hội Nhi đồng cứu vong được đổi tên thành Hội Nhi đồng cứu quốc. Tháng 3.1951, Hội đổi tên thành Đội Thiếu nhi Tháng Tám. Trong giai đoạn này các em đã tham gia công tác Trần Quốc Toản, giúp đỡ các gia đình thương binh, liệt sĩ neo đơn. Tiêu biểu cho thế hệ chống Pháp là Lê Văn Tám (Sài Gòn) với danh hiệu bất tử Em bé đuốc sống, Dương Văn (Hà Nội) tự tay bắn chết 3 tên Pháp và hy sinh anh dũng tại trận phục kích địch ở trận Xấu Giá (Sơn Tây), và Vừ A Dính (Lai Châu)... Các đơn vị nổi tiếng như: Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng, Đội Thiếu niên du kích thành Huế, Đội Thiếu niên du kích Đồng Tháp Mười...
Hòa bình lập lại, tại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ hai (tháng 11.1956), Đội Thiếu nhi tháng Tám được đổi tên thành Đội Thiếu niên Tiền Phong cho cả hai lứa tuổi thiếu niên và nhi đồng. Ngày 19.3.1961, Ban Bí thư trung ương Đảng lại giao cho Trung ương Đoàn tổ chức riêng lứa tuổi nhi đồng vào Đội Nhi đồng tháng Tám.
Vào dịp kỷ niệm 20 năm thành lập Đội, ngày 15.5.1961, Bác Hồ ra lời dặn 5 điều tiếng mở đầu phong trào thi đua học tập, làm kế hoạch nhỏ góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Làm theo 5 điều Bác dạy, đội viên và thiếu niên trường cấp I Hải Nhân (Thanh Hóa), trường cấp 2 Bắc Lý (Hà Nam Ninh), trường cấp 1, 2 Cẩm Bình (Nghệ Tĩnh) đã ghi vào lịch sử Đội những trang mới. Năm 1962, từ xã Liên Sơn (Tiên Sơn, Hà Bắc) đã khởi phát phong trào thiếu niên làm nghìn việc tốt.
Trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước, thiếu niên hai miền Nam Bắc đã biểu lộ tinh thần yêu nước nồng nàn cùng cha anh đánh giặc. Truyền thống anh hùng của Kim Đồng, Lê Văn Tám được tiếp tục phát huy với tên tuổi của Đoàn Văn Luyện, Kơ-pa-kơ-lơng... (miền Nam), của Nguyễn Bá Ngọc, Nguyễn Đỗ Hùng (miền Bắc). Các em đã góp phần xứng đáng vào công việc sản xuất, bảo vệ trị an, nêu lên nhiều tấm gương học tốt và tham gia tích cực công tác Trần Quốc Toản. Thiếu niên Việt Nam đã làm tròn trách nhiệm Đảng giao.
Vâng lời bác dạy
Làm nghìn việc tốt
Chống Mỹ cứu nước
Thiếu niên sẵn sàng
Sau khi Bác Hồ mất, ngày 30.1.1970 thể theo nguyện vọng của thiếu niên và nhi đồng cả nước, Ban chấp hành trung ương Đảng đã quyết định cho Đoàn và Đội mang tên Bác. Từ đó đến nay Đội có tên:
Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh
Đội Nhi đồng Hồ Chí Minh
Từ tổ chức 8 thiếu niên đầu tiên trong đó có Lý Tự Trọng do Bác Hồ tổ chức khi Người về Quảng Châu (Trung Quốc) nhen nhúm ngọn lửa cách mạng, ngày nay Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và Đội Nhi đồng Hồ Chí Minh đã có hàng triệu đội viên vai mang khăn quàng đỏ thắm, tiêu biểu cho thế hệ măng non đất nước, niềm tin và hy vọng của Tổ quốc Việt Nam.
Ngày truyền thống của Đội-15.5-mãi mãi là ngày hội của thiếu niên nhi đồng Việt Nam lớp này đến lớp khác thể hiện niềm tự hào về Đảng tiên phong, về Dân tộc anh hùng, phấn đấu đạt danh hiệu quen thuộc mà cao quý cháu ngoan Bác Hồ, xứng đáng là người kế tục tương lai sự nghiệp cách mạng của Bác Hồ muôn vàn kính yêu.
Ý nghĩa của cờ Đội, huy hiệu Đội, khăn quảng đỏ
Cờ Đội
- Nền đỏ.
- Hình chữ nhật, chiều rộng bằng hai phần ba (2/3) chiều dài.
- Ở chính giữa có hình huy hiệu Đội.
- Đường kính Huy hiệu bằng hai phần năm (2/5) chiều rộng cờ.
a. Ý nghĩa cờ Đội
- Cờ Đội tượng trưng cho truyền thống cách mạng, truyền thống Đội, tượng trưng cho lòng yêu Tổ quốc, niềm vinh dự và tự hào của Đội.
- Các liên đội có cờ truyền thống của mình và có thể ghi tên liên đội ở trong cờ, dưới huy hiệu măng non và có tua vàng ở ba cạnh.
- Dưới cờ Đội hàng ngũ sẽ chỉnh tề hơn, thúc dục đội viên tiến lên.
- Mỗi chi đội và liên đội thiếu niên tiền phong đều có cờ Đội.
- Không gọi là cờ chi đội, cờ liên đội mà gọi là cờ Đội.
b. Ý nghĩa huy hiệu Đội
- Nền đỏ sao vàng là cờ Tổ quốc
- Măng non tượng trưng cho lứa tuổi thiếu niên là thế hệ tương lai của dân tộc Việt Nam anh hùng.
- Chữ "Sẵn sàng" là khẩu hiệu hành động của Đội
- Đeo huy hiệu nhắc nhở đội viên học tập và rèn luyện để sẵn sàng kế tục sự nghiệp cách mạng vinh quang của Đảng, của Bác Hồ và của dân tộc.
nội dung của nghi thức đội TNTP Hồ Chí Minh
c. Ý nghĩa khăn quàng đỏ
- Khăn quàng đỏ là một phần cờ Tổ quốc, màu đỏ tượng trưng cho lý tưởng cách mạng
- Đeo khăn quàng đỏ, đội viên Đội TNTP Hồ Chí Minh tự hào về Tổ quốc, về Đảng Cộng
sản Việt Nam, về Bác Hồ vĩ đại, về nhân dân Việt Nam anh hùng và nguyện phấn đấu để trở thành đoàn viên Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
- Đội viên đeo khăn quàng đỏ khi đến trường, sinh hoạt Đội và tham gia các hoạt động của